vrijdag, augustus 07, 2009

Nieuwe trend: hoe rijker, hoe meer kinderen

Eén van de klassiekers in de aardrijkskunde is het demografische transitiemodel: de overgang van de primitieve samenleving die geplaagd door slechte hygiëne massaal dood gaat, en daarom massaal kinderen aanmaakt, naar de moderne samenleving waarin mensen oud worden en kinderen een bijna niet meer geproduceerd luxe-product zijn geworden.

Aan dit model lijkt een nieuwe trend toegevoegd te kunnen worden. De standaarduitleg is dat in arme landen vrouwen meer kinderen krijgen: die hebben economisch nut. In de rijke landen kosten kinderen vooral geld, en neemt naarmate de welvaart toeneemt het aantal kinderen af. Maar dat lijkt te veranderen. Onderzoek gepubliceerd in Nature laat zien dat in de rijkste landen het aantal kinderen per vrouw stijgende is:

we show, using new cross-sectional and longitudinal analyses of the total fertility rate and the human development index (HDI), a fundamental change in the well-established negative relationship between fertility and development as the global population entered the twenty-first century. Although development continues to promote fertility decline at low and medium HDI levels, our analyses show that at advanced HDI levels, further development can reverse the declining trend in fertility.


In landen die rijker worden krijgen vrouwen dus gemiddeld ook steeds meer kinderen. Het artikel in Nature is alleen tegen betaling beschikbaar. In de Volkskrant wordt een verklaring gegeven:

De onderzoekers zelf leggen daarbij een verband met de toegenomen financiele armslag van moeders en gezinnen in rijke, welvarende landen. Door zorg uit te besteden kunnen ze gemakkelijker werk en zorg combineren dan voorheen, ook bij meer kinderen. Ook zouden vrouwen in welvarender landen gemakkelijker tijdelijk hun baan opzeggen, om voor de kinderen te zorgen en daarna weer terug te keren op de arbeidsmarkt.


Overigens is het aantal kinderen per vrouw in Nederland nog altijd te laag om krimp op termijn te voorkomen. In 2009 is het cijfer 1,77 in 2008 (bijna de helft van 1950).

De door de Volkskrant gespotte trend is trouwens niet echt zichbaar in CBS In Uw Buurt: in het Museumkwartier in Zuid is het inkomen weliswaar hoger, maar de huishoudensgrootte ligt even hoog als gemiddeld in Amsterdam.

Geen opmerkingen: